Wyniki ankiety NBP za II kwartał 2021 roku – sytuacja na rynku kredytowym dla gospodarstw domowych
Wyniki ankiety przeprowadzonej przez NBP pokazują, że sytuacja gospodarcza w II kwartale 2021 roku uległa poprawie, a także wzrósł popyt na kredyt. Również banki złagodziły kryteria udzielania kredytów mieszkaniowych i konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych. Oczekiwania w III kwartale 2021 roku dotyczące kredytów mieszkaniowych są rozbieżne wśród banków. Natomiast te związane z kredytem konsumpcyjnym mają zostać złagodzone.
Wyniki ankiety kwartalnej
W dniu 2 sierpnia 2021 roku Narodowy Bank Polski (NBP) opublikował wyniki kwartalnej ankiety. Została ona W dniu 2 sierpnia 2021 roku Narodowy Bank Polski (NBP) opublikował wyniki kwartalnej ankiety. Została ona przeprowadzona na temat sytuacji na rynku kredytowym w II kwartale 2021 roku. Opublikowana informacja pt. “Sytuacji na rynku kredytowym – wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych” zawiera dane dotyczące kredytów mieszkaniowych, konsumpcyjnych, a także dla przedsiębiorców. Omówiono tutaj kwestie zmiany w polityce kredytowej banków i popycie na kredyty w II kwartale 2021 roku. Znajdują się tutaj także przewidywania banków na III kwartał 2021 roku. Ankietę przeprowadzono w lipcu 2021 roku, wśród 23 banków o łącznym udziale w rynku kredytowym wynoszącym 88%.
Kredyty mieszkaniowe
W II kwartale 2021 roku większość banków złagodziła kryteria udzielania kredytów mieszkaniowych (18% netto). Mimo wszystko wyniki były zróżnicowane, ponieważ 39% banków podało, że złagodziło kryteria, natomiast 21% zaostrzyło je. Dodatkowo zmieniono także kryteria udzielania kredytów. Banki, m.in. podniosły marżę dla kredytów obarczonych wyższym ryzykiem (-26% netto) i obniżyły wymagania co do udziału własnego kredytobiorcy w inwestycji (27%). Również zmieniły one marżę kredytową (1% netto). Oznacza to, że część banków ją podniosła (31%), a część z nich obniżyła (30%). Do innych warunków kredytowania banki zaliczyły także: wprowadzenie do oferty kredytów z okresowo stałą stopą procentową i zwiększenie maksymalnej kwoty kredytu (-9%).
Czynnikami, które wpłynęły na złagodzenie polityki kredytowania były dwa czynniki. Wybrano tutaj prognozy sytuacji na rynku mieszkaniowym (37%) i wzrost konkurencji ze strony innych banków (33%). Banki również podały własne przyczyny. Zaliczyły tutaj: wdrożenie znowelizowanych wymogów Rekomendacji S, w tym skrócenie maksymalnego okresu, dla którego badana jest zdolność kredytowa kredytobiorcy (-17%).
Banki także zaobserwowały wysoki wzrost popytu na kredyty mieszkaniowe (59% netto). W tym aż 55% banków uważa, że skala tego wzrostu była znaczna. Na ten wzrost przyczyniło się kilka powodów. Wybrano tutaj m.in.: prognozy odnośnie do sytuacji na rynku mieszkaniowym (75%) oraz złagodzenie warunków (30%) i kryteriów (17%) udzielania kredytów mieszkaniowych, a także zmiany w strukturze wydatków konsumpcyjnych (25%) i poprawa sytuacji ekonomicznej gospodarstw domowych (24%). Za inne czynniki banki wskazały: historycznie niskie stopy procentowe, wzrost stopy inflacji, jak i na spadek popytu na kredyt, m.in. utrzymywanie się ryzyka rozprzestrzeniania się pandemii COVID19 (9%).
Kredyty konsumpcyjne
W II kwartale 2021 roku, większość banków także złagodziła politykę kredytową dotyczącą kredytów konsumpcyjnych (9% netto). Tutaj również ich decyzje były zróżnicowane, z czego 27% banków zaostrzyło możliwość zaciągnięcia kredytów, a 36% je nieznacznie złagodziło. Zmieniono warunki udzielania kredytów przez banki. Podały, że m.in.: zwiększyły one maksymalną kwotę kredytu (34% netto), obniżyły marżę kredytową (13%) oraz wydłużyły maksymalny okres kredytowania (5%).
Na złagodzenie polityki kredytowania przyczyniły się głównie dwa czynniki. Była to poprawa prognoz sytuacji gospodarczej w kraju (28%) i wzrost presji konkurencyjnej ze strony innych banków (25%). Jako inne czynniki banki wybrały: przegląd i racjonalizację reguł decyzyjnych dla wyselekcjonowanych grup klientów oraz wzrost oczekiwań klientów w zakresie konkurencyjności cenowej kredytów, a także zaostrzenie zasad oceny ryzyka kredytowego w przypadku obcokrajowców (-8%).
Dało się zaobserwować w II kwartale, że wzrósł popyt na kredyty konsumpcyjne (76%). Było to wynikiem, m.in.: wzrostu zapotrzebowania na finansowanie zakupu dóbr trwałego użytku (32%) i poprawy sytuacji ekonomicznej gospodarstw domowych (28%), a także złagodzenia kryteriów (12%) i warunków (9%) udzielania kredytów konsumpcyjnych. Jako inne czynniki banki podały także: poprawę sytuacji na rynku pracy, ograniczenie wpływu pandemii COVID-19 i większe otwarcie gospodarki po ostatniej fali pandemii (17%).
Oczekiwania na III kwartał 2021 roku
Plany na III kwartał 2021 roku dotyczące kredytów mieszkaniowych są rozbieżne. Wśród banków 14% planuje zaostrzenie, a 12% złagodzenie polityki kredytowej. Jak podają banki, prognozowane zmiany kryteriów udzielania kredytów mieszkaniowych nie są dla nich istotne (-2% netto). Podzielone jest również zdanie na temat kierunków zmian popytu w kolejnym kwartale. Mimo wszystko, nieznacznie przeważają tutaj oczekiwania dalszego utrzymania się trendu wzrostowego (6% netto).
Oczekiwania dotyczące kredytów konsumpcyjnych w III kwartale 2021 roku są bardziej optymistyczne. Banki kierują się w stronę łagodzenia kryteriów polityki kredytowej (29% netto), a także prognozują dalszy wzrost popytu na kredyty konsumpcyjne (47% netto).