Wyniki ankiety NBP za II kwartał 2021 roku – sytuacja na rynku kredytowym dla przedsiębiorstw
Wyniki ankiety przeprowadzonej przez NBP pokazują, że sytuacja gospodarcza w II kwartale 2021 roku uległa poprawie, a także wzrósł popyt na kredyt. Kryteria udzielania kredytów dla przedsiębiorców nie uległy znaczącym zmianom. Plany na III kwartał 2021 roku dla przedsiębiorstw dotyczą łagodzenia kryteriów otrzymywania kredytów dla MSP. Również chcą utrzymywać dotychczasowy poziom dla dużych przedsiębiorstw. Oczekują także wzrostu popytu na kredyt.
Wyniki ankiety kwartalnej
W dniu 2 sierpnia 2021 roku Narodowy Bank Polski (NBP) opublikował wyniki kwartalnej ankiety. Została ona przeprowadzona na temat sytuacji na rynku kredytowym w II kwartale 2021 roku. Opublikowana informacja pt. “Sytuacji na rynku kredytowym – wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych” zawiera dane dotyczące kredytów mieszkaniowych, konsumpcyjnych, a także dla przedsiębiorców. Omówiono tutaj kwestie zmiany w polityce kredytowej banków i popycie na kredyty w II kwartale 2021 roku. Znajdują się tutaj także przewidywania banków na III kwartał 2021 roku. Ankietę przeprowadzono w lipcu 2021 roku, wśród 23 banków o łącznym udziale w rynku kredytowym wynoszącym 88%.
Kredyty dla przedsiębiorstw
Z wyników ankiety za II kwartał 2021 roku wynika, że banki utrzymały dotychczasowy poziom kredytów krótkoterminowych (1% netto) oraz długoterminowych (2% netto) udzielanych dla dużych przedsiębiorstw. Natomiast dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) kredytowania krótkoterminowe nie zostały zmienione (2% netto), a dla kredytów długoterminowych zostały złagodzone (9% netto).
Niewielkim zmianom uległy warunki udzielania kredytów dla przedsiębiorstw. Banki podniosły m.in. marżę dla kredytów obarczonych większym ryzykiem (-19%), zwiększyły pozaodsetkowe koszty kredytu (-9%) oraz wymagania dotyczące zabezpieczenia kredytów (-9%), ale jednocześnie zwiększyły maksymalną kwotę kredytu (16%) i obniżyły marżę kredytową (6%).
Banki podały za przyczynę złagodzenia polityki kredytowej kilka czynników. Znalazły się tutaj, m.in. wzrost konkurencji ze strony innych banków (15%), poprawa prognoz sytuacji gospodarczej kraju (8%) oraz spadek popytu na kredyty dla przedsiębiorstw (5%). Natomiast za przyczynę zaostrzenia przepisów podały, m.in. bieżącą lub oczekiwaną sytuację kapitałową banku i decyzje NBP w zakresie polityki pieniężnej (dla obu przyczyn po -8%) oraz wzrost ryzyka branży (-6%).
Badane banki zaobserwowały, że po blisko dwuletnim okresie spadków, w II kwartale 2021 roku, zanotowały wzrost popytu dla przedsiębiorstw. Szczególnie dotyczyły one kredytów długoterminowych (49%) dla dużych przedsiębiorstw, a także krótkoterminowych (29%) dla sektora MSP. Tylko pojedyncze banki zauważyły popyt na kredyty krótkoterminowe (5%) dla dużych przedsiębiorstw oraz długoterminowe (8%) dla sektora MSP.
Za przyczynę poprawy popytu na kredyty dla przedsiębiorców przyczyniły się głównie 2 czynniki: wzrost zapotrzebowania na finansowanie środków trwałych (57%) oraz zapasów i kapitału obrotowego (53%). Jako inne ważne czynniki podały również: potrzeby finansowania fuzji i przejęć (19%) i restrukturyzacji długu (16%), jak i ze spadku emisji dłużnych papierów wartościowych (16%), a także złagodzenia warunków udzielania kredytów (10%). Jako dodatkowe czynniki banki wymieniały także: wzrost optymizmu wśród przedsiębiorców i zamiar realizacji wstrzymanych przez pandemię projektów inwestycyjnych (12%).
Oczekiwania na III kwartał 2021 roku
Banki, na III kwartał 2021 roku, nie planują wprowadzenia istotnych zmian dotyczących kredytów krótko- i długoterminowych (po -3%) dla dużych przedsiębiorstw. Natomiast dla sektora MSP planują złagodzić politykę kredytową w przypadku kredytów krótkoterminowych (38%) i długoterminowych (31%).
Jednak prognozy dotyczące zmian popytu na kredyty są optymistyczne, wśród banków. Oczekują, że pojawi się wzrost popytu kredytów krótko – i długoterminowych (po 52% netto) dla dużych przedsiębiorstw, a także krótkoterminowych (61%) i długoterminowych (39%) dla sektora MSP.
Banki zatem deklarują łagodzenie kryteriów udzielania kredytów dla MSP oraz utrzymanie dotychczasowych kryteriów dla dużych przedsiębiorstw. Oczekują również wzrostu popytu na wszystkie rodzaje kredytu.